اسوه (مفردات‌نهج‌البلاغه)اسوه یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای سرمشق و مقتدا می‌باشد. کاربرد آن در بیان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) با همین معنی و مفهوم در موارد متعددی آمده است. ضمن آن‌که در سایر سخنان آن حضرت (علیه‌السلام) در معنای برابری نیز بکار رفته، که در خطبه‌ها و نامه‌ها مورد اشاره قرار گرفته است. ۱ - مفهومشناسیاسوه عبارت است از سرمشق و مقتدا. همچنین در لغت به معنای برابری نیز آمده است: «الاسوة: القدوة» [۱]
فارابی، أبو إبراهیم، معجم دیوان الأدب، تحقیق:دکتور أحمد مختار عمر، القاهره، مؤسسة دارالشعب للصحافة والطباعة والنشر،ج۴، ص۱۵۳، ۱۴۲۴.
و نیز آمده «تاسی به: اقتدی.»۲ - اقتدا و مقتدادر رابطه به تبعیت از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرموده: «فتاسّ بنبیّک الاطیب الاطهر (صلّی‌اللّه‌علیه‌وآله) فان فیه اسوة لمن تاسّی؛ به پیامبر اطیب و اطهر خودت تاسّی کن که در او برای هر پیروی کننده سرمشقی هست.» ۳ - برابریاین کلمه نیز به معنی برابری آید. گویند: «آسیته بنفسی: سوّیته» آن حضرت به سهل بن حنیف عامل مدینه در رابطه با گریختن عدّه‌ای به سوی معاویه نوشت: «... و علموا انّ الناس عندنا فی الحّق اسوة فهربوا الی الاثرة فبعدا لهم؛ آن‌ها دانستند که مردم در نزد مادر حق برابرند لذا به طرف استبداد و اختصاص دنیا به خود، فرار کردند، دور باشند از رحمت حق.» و آنگاه که طلحه و زبیر از آن حضرت در رابطه با مساوات انتقاد کردند فرمود: «و اما ما ذکرتما من امر الاسوة فان ذلک امر لم احکم انا فیه برایی... بل وجدت انا و انتما ما جاء به رسول اللّه صقد فرغ منه؛ آنچه درباره مساوات در میان مردم و عدم تبعیض گفتید: من در آن به رای خود نرفته‌ام بلکه در شریعت ثابت شده است...» و به محمد بن ابی بکر می‌نویسد: «و ابسط لهم وجهک و آس بینهم فی اللحظة و النظرة؛ با مردم مصر گشاده‌رو باش و میان آن‌ها در نیم نگاه و نگاه تمام برابری به وجود آور.» ۴ - پانویس۵ - منبع• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اسوه»، ص۵۱. رده‌های این صفحه : اسوه | مساوات در سیره معصومان | مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|